Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ - Nguyễn Quân chia sẻ: Việt Nam hiện nay chưa thật sự quan tâm đến vấn đề Sở hữu Trí tuệ (SHTT). Ví dụ, mấy năm qua, các cơ quan Chính phủ đã phải dùng phần mềm có bản quyền trong các cơ quan nhà nước, mỗi một năm chúng ta phải chi trả một khoản ngân sách lớn để mua bản quyền. Con số này là rất lớn đối với Việt Nam.
Trong khi hầu hết các tổ chức cá nhân khác vẫn sử dụng phần mềm không có bản quyền. Sắp tới, khi Việt Nam tham gia vào EVFTA, TPP chắc chắn phải tuân thủ luật SHTT một cách tốt hơn. Chi phí để mua sử dụng bản quyền phần mềm và quyền sở hữu tài sản trí tuệ cũng sẽ lớn hơn.
Xem thêm tại lệ phí đăng ký nhãn hiệu 2017
TS Nguyễn Quân - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.
Trong vài tháng trở lại đây, các cơ quan liên ngành đã rất mạnh tay trong việc thanh tra, kiểm tra và xử lý những doanh nghiệp vi phạm SHTT, Bộ trưởng có thể cho biết tầm quan trọng cấp bách của việc này?
Đúng là thời gian qua các cơ quan liên ngành đã ra quân và xử lý mạnh tay đối với các doanh nghiệp vi phạm về SHTT. Vấn đề này lẽ ra chúng ta phải làm từ lâu nhưng rồi cứ nấn ná để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong thời kì “quá độ”. Tuy nhiên, đến thời điểm này chúng ta không thể trì hoãn hơn được nữa.
Quyền của chủ sở hưu đối với các sản phẩm SHTT ngoài vấn đề bản quyền thì trong Luật Sở hữu trí tuệ còn có nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế, giải pháp hữu ích, chỉ dẫn địa lý…Trong nông nghiệp, có giống cây trồng, giống vật nuôi. Trong CNTT, ngoài vấn đề bản quyền thì còn có tín hiệu vệ tinh, dữ liệu số…
Hiện nay, nhận thức của xã hội và doanh nghiệp đối với vấn đề này còn rất nhiều bất cập. Nếu chúng ta không làm mạnh mẽ thì sẽ rất khó khăn khi tham gia vào sân chơi TPP và EVFTA.
Chẳng hạn như nước mắm Phú Quốc. Đây là mặt hàng thương hiệu có danh tiếng, gắn liền với địa danh, làng nghề lâu năm của Việt Nam nhưng một doanh nghiệp của nước ngoài đăng ký nhãn hiệu nước mắm Phú Quốc ở châu Âu. Nếu nước mắm Phú Quốc thật của chúng ta xuất khẩu sang Indonesia thì không được phép tiêu thụ vì người ta cho rằng mình vi phạm bản quyền. Còn nếu muốn tiêu thụ được thì mình lại phải mất chi phí để xin phép chủ đăng ký bản quyền.
Bây giờ chưa chính thức tham gia FTA, TPP đã gặp phải những thách thức như vậy, nếu chúng ta hội nhập sâu hơn mà tiếp tục thế này thì sẽ rất nguy hiểm. Bởi các doanh nghiệp của chúng ta sẽ rơi vào mê hồn trận của việc kiện cáo, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ kiện chúng ta về hàng giả, hàng nhái, hàng gây nhầm lẫn…
Trong khi hệ thống tòa án của chúng ta chưa đủ năng lực để thu lý và xét xử về SHTT, chưa có thẩm phán chuyên ngành về SHTT. Còn một khi ra Tòa án quốc tế thì chúng ra rất khó có cơ hội để thắng họ.
Trong khi hầu hết các tổ chức cá nhân khác vẫn sử dụng phần mềm không có bản quyền. Sắp tới, khi Việt Nam tham gia vào EVFTA, TPP chắc chắn phải tuân thủ luật SHTT một cách tốt hơn. Chi phí để mua sử dụng bản quyền phần mềm và quyền sở hữu tài sản trí tuệ cũng sẽ lớn hơn.
Xem thêm tại lệ phí đăng ký nhãn hiệu 2017
TS Nguyễn Quân - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ.
Trong vài tháng trở lại đây, các cơ quan liên ngành đã rất mạnh tay trong việc thanh tra, kiểm tra và xử lý những doanh nghiệp vi phạm SHTT, Bộ trưởng có thể cho biết tầm quan trọng cấp bách của việc này?
Đúng là thời gian qua các cơ quan liên ngành đã ra quân và xử lý mạnh tay đối với các doanh nghiệp vi phạm về SHTT. Vấn đề này lẽ ra chúng ta phải làm từ lâu nhưng rồi cứ nấn ná để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong thời kì “quá độ”. Tuy nhiên, đến thời điểm này chúng ta không thể trì hoãn hơn được nữa.
Quyền của chủ sở hưu đối với các sản phẩm SHTT ngoài vấn đề bản quyền thì trong Luật Sở hữu trí tuệ còn có nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế, giải pháp hữu ích, chỉ dẫn địa lý…Trong nông nghiệp, có giống cây trồng, giống vật nuôi. Trong CNTT, ngoài vấn đề bản quyền thì còn có tín hiệu vệ tinh, dữ liệu số…
Hiện nay, nhận thức của xã hội và doanh nghiệp đối với vấn đề này còn rất nhiều bất cập. Nếu chúng ta không làm mạnh mẽ thì sẽ rất khó khăn khi tham gia vào sân chơi TPP và EVFTA.
Chẳng hạn như nước mắm Phú Quốc. Đây là mặt hàng thương hiệu có danh tiếng, gắn liền với địa danh, làng nghề lâu năm của Việt Nam nhưng một doanh nghiệp của nước ngoài đăng ký nhãn hiệu nước mắm Phú Quốc ở châu Âu. Nếu nước mắm Phú Quốc thật của chúng ta xuất khẩu sang Indonesia thì không được phép tiêu thụ vì người ta cho rằng mình vi phạm bản quyền. Còn nếu muốn tiêu thụ được thì mình lại phải mất chi phí để xin phép chủ đăng ký bản quyền.
Bây giờ chưa chính thức tham gia FTA, TPP đã gặp phải những thách thức như vậy, nếu chúng ta hội nhập sâu hơn mà tiếp tục thế này thì sẽ rất nguy hiểm. Bởi các doanh nghiệp của chúng ta sẽ rơi vào mê hồn trận của việc kiện cáo, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ kiện chúng ta về hàng giả, hàng nhái, hàng gây nhầm lẫn…
Trong khi hệ thống tòa án của chúng ta chưa đủ năng lực để thu lý và xét xử về SHTT, chưa có thẩm phán chuyên ngành về SHTT. Còn một khi ra Tòa án quốc tế thì chúng ra rất khó có cơ hội để thắng họ.